Spor Yaralanmalarında İlk Yardım
Spor yaralanmalarında ilk yardım olay yerinde yapılan işlemdir. İlk yardım genellikle çevredekiler veya masörler tarafından yapılmaktadır. Spor alanında yaralanan herhangi bir sporcuya bilinçli yaklaşmak gerekir. Aksi takdirde istenmeyen daha kötü sonuçlar gelişebilir. Yaralanan sporcu uygun bir şekilde spor alanı dışına alınmalıdır (sedye ile taşınma gibi).
Yaralanan bölge istirahat pozisyonuna alınır ve ödem gelişmemesi için hemen buz tedavisine başlanmalıdır. Buz direk cilt ile temas etmemeli, 10-15 dakika süre ile uygulanmalıdır. Buz tedavisi 2 saat ara ile günde 5-6 kez uygulanabilir. Daha sonra yaralanan bölgeye göre bandaj ile kompresyon veya atel uygulanmalı özellikle alt ekstremite yaralanmalarında bacak yükseğe (kalp seviyesine) kaldırılmalıdır.
İlk yardımdan sonra yaralanan sporcu uygun bir merkeze götürülerek, Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı tarafından muayene ve tetkik edilmelidir.
Spor yaralanması olan bölgede ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı, sıyrık, ekimoz gibi bulgular görülebilir.
Kesin tanı için görüntüleme işlemleri yapılır. Kırık ve çıkıklar için direk grafi veya bilgisayarlı tomografi tetkiki, yumuşak doku yaralanmaları için manyetik rezonans veya ultrason tetkiki yapılır.
Spor Yaralanmalarının Kesin Tedavisi:
Spor yaralanmasının şiddetine, hasarına ve yerine göre konservatif veya cerrahi tedavi yapılır.
Konservatif tedavi; Bandaj, atel, sirküler alçı, ortez ile ekstremite istirahate alınır. Ağrı kesici ve ödem giderici ilaçlar verilir.
Fizik tedavisi; Akut durum geçtikten sonra adale kuvvetlendirici ve hareket açıcı egzersiz programları yapılabilir. Cerrahi tedavi yapılan sporcularda, ameliyat sonrası fizik tedavi yapılır.
Cerrahi tedavi; Bazı spor yaralanmaları (gerekli endikasyonu olan kırık ve çıkıklarda) cerrahi tedavi yapılır. Eklem içi yaralanmalar artroskopik olarak tedavi edilirler (menüsküs yaralanmaları, çapraz bağ kopukları, kıkırdak lezyonları).
Tendon yaralanmaları da cerrahi olarak tamir edilirler.
*** İzmir Ekol Hastanesi web sitesi kaynak olarak kullanılmıştır.